ព័ត៌មានស្តីពីគម្រោងសាងសង់ប្រាសាទចម្លងតាម ប្រាសាទអង្គរវត្តកម្ពុជានៅក្នុងប្រទេសឥណ្ឌា


នៅ​ក្នុង​ប្រទេស​ឥណ្ឌា ​បាន​លេច​ឡើង​ជា​ថ្មី​ ហើយ​វា​បាន​ក្លាយ​ជា​បច្ចុប្បន្ន​ភាព​ដែល​ប្រជាពលរដ្ឋ​ខ្មែរ​កំពុង​ចាប់​ អារម្មណ៍​យ៉ាង​ខ្លាំង។ ចំពោះ​ការ​លេច​ឡើង​ជា​ថ្មី​នេះ​ ក្រសួង​ការ​បរទេស​កម្ពុជា​ បាន​ធ្វើ​កំណត់​ទូត​មួយ​ទៅ​កាន់​ក្រសួង​ការ​បរទេស​ឥណ្ឌា​ដោយ​ស្នើ​ឲ្យ​ បញ្ឈប់​គម្រោង​សាងសង់​នេះ​ជា​បន្ទាន់។ តាម​ពិត​ទៅ​ ឥណ្ឌា​បាន​ចិញ្ចឹម​ចិត្ត​ចង់​កសាង​ប្រាសាទ​ចម្លង​តាម​ប្រាសាទ​អង្គរ​វត្ត​ របស់​ខ្មែរ​ជា​យូរ​មក​ហើយ ​បើ​ទោះបី​មាន​ការ​ជំទាស់​ពី​ភាគី​កម្ពុជា​ក្តី។ ដូច្នេះ ​បើសិន​ជា​គម្រោង​​សាងសង់​នេះ​ អាច​នឹង​កើត​ឡើង​ពិត​ប្រាកដ​មែន​នោះ​ តើ​កម្ពុជា​នឹង​រង​ផល​ប៉ះពាល់​អ្វីខ្លះ?

នៅ​​ឆ្នាំ​២០១២ ឥណ្ឌា​បានឲ្យ​ដឹង​ពី​គម្រោង​​សាង​សង់​ប្រាសាទ​ព្រហ្មញ្ញ​សាសនា​មួយ ដែល​ចម្លង​រូបរាង​ពី​ប្រាសាទ​អង្គរ​វត្ត​របស់​កម្ពុជា​ នៅ​ក្នុង​ទីក្រុង Bihar។ គម្រោងសាង​សង់​​ប្រាសាទ​នោះ ដំបូង​ត្រូវ​បាន​ដាក់​ឈ្មោះ​ថា Virat Angkor Wat Ram Mandir ប៉ុន្តែ​ក្រោយ​មក​បាន​ប្ដូរ​ឈ្មោះ​មក​ជា Viraat Ramayan Mandir ក្រោយ​ពី​មាន​ការ​តវ៉ា​ពី​កម្ពុជា​។ បើ​តាម​គម្រោង ប្រាសាទ Viraat Ramayan Mandir នឹង​ត្រូវ​សាងសង់​លើ​ផ្ទៃ​ដី​ជាង​៨០​ហិចតា ដោយ​មាន​កំពូល​ចំនួន​១៨ និង​កម្ពស់​ប្រមាណ​១១៥​ម៉ែត្រ​។ ឥណ្ឌា​រំពឹង​ថា ប្រាសាទ​ចម្លង​ពី​អង្គរ​វត្ត​នេះ នឹង​ក្លាយ​ទៅ​ជា​ប្រាសាទ​ដែល​ឧទ្ទិស​ដល់​សាសនា ​ធំ​ជាង​គេ​លើ​លោក​។

ទាក់ទង​នឹង​ការ​ចម្លង​នេះ នៅ​កម្ពុជា មាន​ការ​លើក​ឡើង​ខុស​ៗ​គ្នា​។ អ្នក​ខ្លះ​ជំទាស់​យ៉ាង​ដាច់​អហង្ការ ប៉ុន្តែ​ក៏​មាន​អ្នក​ខ្លះ​ទៀត​យល់​ថា វា​ជា​ការ​ប្រសើរ​សម្រាប់​កម្ពុជា​ទៅ​វិញ​។

ដំបូង​​និយាយ​ពី​ក្រុម​អ្នក​ជំទាស់​។ ក្រុម​នេះ ប្រឆាំង​នឹង​គម្រោង​សាង​សង់​ប្រាសាទ​ចម្លង​របស់ ​ឥណ្ឌា ដោយ​សំអាង​ថា វា​អាច​ធ្វើ​ឲ្យ​បាត់​បង់​តម្លៃ​របស់​ប្រាសាទ​អង្គរ​វត្ត​ពិត​ប្រាកដ ដែល​មាន​តែ​មួយ​លើ​លោក​។ និង​ថា ការ​សាង​សង់​ប្រាសាទ​ចម្លង​របស់​ឥណ្ឌា​នេះ រំលោភ​លើ​កម្មសិទ្ធិ​បញ្ញា និង​រំលោភ​លើ​សម្បត្តិ​បេតិកភណ្ឌ​ពិភពលោក​។ ជាមួយ​គ្នា​នោះ វា​នឹង​អាច​​ធ្វើ​ឲ្យ​​អ្នក​ទេសចរ​ដែល​មក​ទស្សនា​ប្រាសាទ​អង្គរ​វត្ត​របស់​ កម្ពុជា​ថយ​ចុះ​ថែម​ទៀត​ផង​។

ទន្ទឹម​នឹង​ការជំទាស់​យ៉ាង​ដាច់​ណាត់​នេះ មតិ​មួយ​ចំនួន​ទៀត បែរ​ជា​យល់​ឃើញ​​ផ្សេង​ថា ប្រាសាទ​អង្គរ​វត្ត​ចំណាស់​១​ពាន់​ឆ្នាំ​របស់​កម្ពុជា​ មិន​អាច​មាន​នរណា​អាច​សាង​សង់​ឲ្យ​ដូច​បាន​ឡើយ​។ ដូច្នេះ វត្តមាន​នៃ​វត្ថុ​ចម្លងនៅ​ប្រទេស​ឥណ្ឌា មិន​ធ្វើ​ឲ្យ​កម្ពុជា​ខាត​បង់​ទេ​​។ ផ្ទុយ​ទៅ​វិញ ការ​បង្កើត​ឲ្យ​មាន​វត្ថុ​ចម្លង នឹង​ធ្វើ​ឲ្យ​វត្ថុ​ពិត​ប្រាកដ​កាន់​តែ​មាន​តម្លៃ​។ ហើយ​អ្នក​ដែល​បាន​ឃើញ​វត្ថុ​ចម្លង នឹង​មាន​ចិត្ត​ចង់​ឃើញ​របស់​ពិត​កាន់​តែ​ខ្លាំង​ថែម​ទៀត​។ និង​​ថា ការ​សាង​សង់​ប្រាសាទ​ចម្លង​នៅ​ប្រទេស​ឥណ្ឌា មិន​អាចទាញ​ទម្លាក់​ចំនួន​អ្នក​​ទេសចរ​ដែល​ចូល​មក​ទស្សនា​ប្រាសាទ​អង្គរ​ វត្ត​នៅ​កម្ពុជា​​នោះ​ទេ​។

មែនទែន​ទៅ ការ​ចម្លង​ប្រាសាទ ឬ​សម្បត្តិ​វប្បធម៌ ដែល​ជា​បេតិកភណ្ឌ​ពិភពលោក មិន​មែន​ទើប​តែ​កើត​ឡើង​ជា​លើក​ទី​១​ទេ​។ សំណង់​ច្រើន​ណាស់ នៅ​ទូទាំង​ពិភពលោក ត្រូវ​បាន​ចម្លង​ពី​ប្រទេស​ជា​ម្ចាស់​ដើម យក​ទៅ​សាង​សង់​នៅ​ប្រទេស​មួយ​ផ្សេង​ទៀត​។ ជាក់​ស្ដែង ប្រាសាទ Taj Mahal របស់​ឥណ្ឌា​ផ្ទាល់ ក៏​ត្រូវ​បាន​បង់ក្លាដែស​សាង​សង់​ចម្លង​តាម​ដែរ​។ មាន​ការ​តវ៉ា​ប្រឆាំង​ដូច​នៅ​កម្ពុជា​ដែរ​ថា ការ​ចម្លង​ប្រាសាទ Taj Mahal នៅ​បង់ក្លាដែស អាច​ធ្វើ​ឲ្យ​ទេសចរ​ដែល​ទៅ​ទស្សនា​ប្រាសាទ​ពិត​ប្រាកដ​នៅ​ឥណ្ឌា​ថយ​ចុះ​។ ប៉ុន្តែ បន្ទាប់​ពី​ប្រាសាទ Taj Mahal នៅ​បង់ក្លាដែស​សាង​សង់​រួច ហើយ​បើក​ទ្វារឲ្យ​ចូល​ទស្សនា ចំនួន​អ្នក​ទេសចរ​នៅ​ប្រាសាទ Taj Mahal ពិត​ប្រាកដ មិន​មាន​ថយ​ចុះ ឬ​រង​ផល​ប៉ះពាល់​អ្វី​សោះ​ឡើយ​។

ត្រឡប់​ទៅ​និយាយ​ពី​ការ​សាង​សង់​​ប្រាសាទ​នៅ​ឥណ្ឌា​ដែល​ចម្លង​តាម​ប្រាសាទ​ អង្គរ​វត្ត​របស់​ខ្មែរ​។ បើ​ទោះ​ជា​ត្រូវ​បាន​សាងសង់​ឡើង​ដោយ​ជោគជ័យ​ក៏​ដោយ ក៏​ប្រាសាទ​ចម្លង​នៅ​ប្រទេស​ឥណ្ឌា គ្មានលក្ខណៈ​ពិសេស​ដូច​ប្រាសាទអង្គរ​វត្ត​របស់​កម្ពុជា​នោះ​ដែរ​​។

​​​​​ប្រាសាទ​អង្គរ​វត្ត​​​របស់​ខ្មែរ មាន​កំពូល​ចំនួន​៩ និង​មាន​កម្ពស់​ជាង​៦៥​ម៉ែត្រ សាង​សង់​លើ​ផ្ទៃ​ដី​​ទំហំ​ជាង​២០០​ហិចតា​​។ ចំណែក​ គម្រោង​ប្រាសាទ​ចម្លង​នៅ​ឥណ្ឌា មាន​កំពូល​ចំនួន​១៨ និង​កម្ពស់​ប្រមាណ​១១៥​ម៉ែត្រ ប៉ុន្តែ​សាង​សង់​លើ​ផ្ទៃ​ដី​ជាង​៨០​ហិចតា​​តែ​ប៉ុណ្ណោះ​។ គ្រាន់​តែ​ប្រៀប​ធៀប​​ទំហំ​ផ្ទៃ​ដី​ប៉ុន​នេះ គេ​អាច​ទាយ​ដឹង​ជា​មុន​ហើយ​ថា ប្រាសាទ​ចម្លង​នៅ​ឥណ្ឌា ប្រាកដ​ជា​មិន​អាច​រក្សា​​នូវ​លក្ខណៈ​ពិសេស​ៗ​ទាំង​អស់​របស់​ប្រាសាទ​អង្គរ​ វត្ត​បាន​​ឡើយ ជា​អាថិ៍​ដូច​ជា កំពែង​ខាង​ក្រៅ គូ​ទឹក បណ្ណាល័យ ស្រះ​ទឹក និង​គោបុរៈ​ជា​ដើម​​។

ដោយ​ឡែក ទាក់​ទិន​នឹង​បញ្ហា​កម្មសិទ្ធិ​បញ្ញា និង​ការ​រំលោភ​លើ​សម្បត្តិ​បេតិកភណ្ឌ​។ ការណ៍​ដែល​ឥណ្ឌា​សង់​ប្រាសាទ​ចម្លង​តាម​អង្គរ​វត្ត គឺ​ស្ថិត​ក្នុង​ករណី​ចម្លង​ស្នាដៃ​ស្ថាបត្យកម្ម ដែល​ជា​ផ្នែក​មួយ​នៃ​សិទ្ធិ​អ្នក​និពន្ធ​។ ​នៅ​ក្នុង​ក្រប​ខ័ណ្ឌ​ច្បាប់​កម្ពុជា ស្នាដៃ​ស្ថាបត្យកម្ម​ទទួល​បាន​នូវ​ការ​ការពារ​ពី​សំណាក់​ច្បាប់​ស្ដី​ពី​ សិទ្ធិ​អ្នក​និពន្ធ និង​សិទ្ធិ​ប្រហាក់​ប្រហែល​ឆ្នាំ​២០០៣​។ ចំណែក​នៅ​ក្នុង​ក្រប​ខ័ណ្ឌ​ច្បាប់​អន្ដរជាតិ សិទ្ធិ​អ្នក​និពន្ធ​ទទួល​បាន​នូវ​ការ​ការពារ​ពី​សំណាក់​អនុសញ្ញា​សំខាន់​ៗ​ ចំនួន​២ គឺ​អនុ​សញ្ញា​ក្រុង​ប៊ែន និង​អនុសញ្ញា​ក្រុង​ហ្សឺណែវ ស្ដី​ពី​សិទ្ធិ​ជា​សកល​នៃ​អ្នក​និពន្ធ​។ កម្ពុជា​និង​ឥណ្ឌា គឺ​ជា​សមាជិក​នៃ​អនុ​សញ្ញា​ក្រុង​ហ្សឺណែវ​នេះ​។ ម្យ៉ាង​ទៀត ប្រទេស​ទាំង​ពីរ​សុទ្ធ​សឹង​ជា​សមាជិក​អង្គការ​ពាណិជ្ជកម្ម​ពិភពលោក និង​អង្គការ​កម្មសិទ្ធិ​បញ្ញា​អន្ដរជាតិ​។ ដូច្នេះ ឥណ្ឌា​មាន​កាតព្វកិច្ច​គោរព​សិទ្ធិ​អ្នក​និពន្ធ ដែល​មាន​ចែង​ក្នុង​ច្បាប់​របស់​កម្ពុជា​។

ក៏​ប៉ុន្តែ ទាំង​នៅ​ក្នុង​ច្បាប់​កម្ពុជា និង​នៅ​ក្នុង​អនុសញ្ញា​អន្ដរជាតិ ស្នាដៃ​ស្ថាបត្យកម្ម​មិន​ទទួល​បាន​នូវ​ការ​ការពារ​ជា​រៀង​រហូត ដោយ​គ្មាន​កាល​កំណត់​នោះ​ទេ​។ ច្បាប់​របស់​កម្ពុជា ក៏​ដូច​ជា​អនុសញ្ញា​ក្រុង​ប៊ែន បាន​កំណត់​ថា សិទ្ធិ​បេតិកភណ្ឌ​របស់​អ្នក​និពន្ធ​ទទួល​បាន​ការ​ការពារ​តែ​ក្នុង​រយៈ​ពេល​ ៥០​ឆ្នាំ​ប៉ុណ្ណោះ ក្រោយ​ពី​ការ​ស្លាប់​របស់​អ្នក​និពន្ធ​។ ដូច្នេះ ច្បាប់​គ្មាន​អនុភាព​ការពារ​ស្នាដៃ​ស្ថាបត្យកម្ម​ប្រាសាទ​អង្គរ​វត្ត ដែល​សាង​សង់​តាំង​ពី​រាប់​រយ​ឆ្នាំ​មក​ហើយ​នោះទេ​។

យ៉ាង​ណា​ក៏​ដោយ បើ​ទោះ​បី​ជា​ការ​សាង​សង់​ប្រាសាទ​ចម្លង​នៅ​ឥណ្ឌា ធ្វើ​ឲ្យ​កម្ពុជា​ចំណេញ​ក៏​ដោយ ខាត​ក៏​ដោយ​ ក៏​គេ​អាច​ធានា​បាន​យ៉ាង​ច្បាស់​ថា ប្រាសាទ​ចម្លង​នោះ នឹង​មិន​មាន​លក្ខណៈ​ពិសេស​ដូច​ប្រាសាទអង្គរ​វត្ត​របស់​កម្ពុជា​ឡើយ​។ វា​ជា​រឿង​គួរ​ឲ្យ​កត់​សម្គាល់ នៅ​ពេល​ដែល​ឥណ្ឌា​គោរព​ស្ញប់ស្ញែង​ប្រាសាទ​អង្គរ​វត្ត រហូត​ដល់​ថ្នាក់​កសាង​ប្រាសាទ​ចម្លង​នៅ​ប្រទេស​របស់​ខ្លួន​។ ប៉ុន្តែ​វា​ហាក់​ដូច​ជា​មិន​ចាំ​បាច់​ទាល់​តែ​សោះ​។ ព្រោះ​មែន​ទែន​ទៅ ឥណ្ឌា​អាច​សាង​សង់​ប្រាសាទទ្រង់​ទ្រាយ​ធំ​​ថ្មី​ស្រឡាង​មួយ ដើម្បី​ឧទ្ទិស​ដល់​សាសនា​របស់​ខ្លួន ដោយ​មិន​ចាំ​បាច់​ប៉ះ​ពាល់​ដល់​ប្រាសាទ​អង្គរ​វត្ត​របស់ខ្មែរ​

(Source:RFI)

 

វប្បធម៌11140263_874171989323278_8888143723607695610_n